Psychiatra Radom

PTSD (Post traumatic Stress disorder), czyli zespół stresu pourazowego

PTSD (Post traumatic Stress disorder), czyli zespół stresu pourazowego

Co to za zespół i jego epidemiologia?

Zaburzenie to jako osobną jednostkę chorobową zaczęto zauważać w latach 70-tych XX wieku w kontekście wpływu udziału w wojnie na stan psychiczny człowieka. Obecnie wiemy, że PTSD nie jest powodowany jedynie poprzez udział w działaniach wojennych, ale również w innych stresujących sytuacjach o charakterze losowym (Przestępstwa seksualne; katastrofy naturalne; wypadki i urazy groźne dla życia; nagła, nieprzewidywalna śmierć w bliskim otoczeniu; napady.)

Według informacji zamieszczonych na stronie WHO, roczna zapadalność na PTSD wynosi ok. 3,5%, a rozpowszechnienie w ciągu całego życia 8%. PTSD nie zawsze rozwija się po kontakcie z silnym stresorem. Przyjmuje się, że wystąpi u ok. 7-25% osób narażanych na traumatyczne przeżycia. U połowy osób z PTSD współistnieją inne zaburzenia psychiczne, głównie lękowe lub afektywne.

Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia zespołu stresu pourazowego:

  • płeć żeńska,
  • przebyte epizody depresji,
  • osobowość anankastyczna,
  • niższe wykształcenie,
  • wystąpienie objawów dysocjacyjnych podczas ostrej reakcji na stres,
  • skłonności genetyczne.

Reakcje ludzi na przeżycie traumy są zróżnicowane. Co ciekawe PTSD występuje znacznie częściej w przypadku zdarzeń o charakterze interpersonalnym (np. napad, gwałt) – 50% niż osób, które doświadczyły katastrofy naturalnej lub wypadków komunikacyjnych – 10%.

Objawy

Objawy mogą pojawić się kilka tygodni po traumatycznej sytuacji, czasami nawet po okresie kilku tygodni lub miesięcy. Kiedy czas ten przekracza pół roku mówimy o PTSD o opóźnionym początku.

Na zespół stresu pourazowego składają się następujące objawy:

  • Ponowne przeżywanie lub odtwarzanie traumy; koszmary, niepokojące, powracające wspomnienia i wyobrażenia (tzw. flashbacki).
  • Unikanie wszelkich bodźców związanych lub kojarzących się z traumą.
  • Drażliwość, nadmierna czujność, trudności w koncentracji, bezsenność. Pacjenci często mają poczucie, że się zmienili, nie poznają siebie i czasami trudno im wyjaśnić swoje postępowanie.
  • Utrzymuje się obniżony nastrój, któremu towarzyszą często myśli o treści depresyjnej (np. „Świat jest beznadziejny”, „W życiu nie czeka mnie już nic dobrego”). Ludzie tracą zainteresowanie zajęciami, które wcześniej sprawiały im radość, zmagają się z poczuciem winy i brakiem perspektyw na przyszłość.
  • Nadmierna podejrzliwość, nieufność, stopniowe wycofywanie się z życia towarzyskiego.

Przebieg w/w objawów jest często falujący, zmienny. Pamiętać należy, że w większości przypadków po pewnym czasie ustępują one całkowicie. U niewielkiego odsetka objawy mogą mieć przewlekły charakter, niekiedy powodując trwałą zmianę osobowości.

Leczenie

Badania wskazują na skuteczność psychoterapii zwłaszcza w nurcie poznawczo – behawioralnym oraz leków przeciwdepresyjnych, głównie z grupy SSRI. Leki mogą przynieść korzyść u ponad 70% pacjentów. Terapia powinna być rozpoczęta jak najszybciej po doświadczeniu traumy, jej celem powinno być jak najszybsze umożliwienie pacjentowi powrotu do wcześniejszego sposobu funkcjonowania.

Opracowanie:
Psychiatra Radom – Maciej Grabowski

Poprzedni Wpis
Następny Wpis